http://www.transporttm.pl/news/85/17/Rynek-autobusowy-w-Polsce-w-2011r

Autobusy

Rynek autobusowy w Polsce w 2011r.

24-04-2012

Po okresie załamania koniunktury w branży autobusowej, rok 2011 przyniósł stabilizację i znaczącą zwyżkę sprzedaży.



Po okresie załamania koniunktury w branży autobusowej, rok 2011 przyniósł stabilizację i znaczącą zwyżkę sprzedaży. Ostateczny rezultat to najlepszy wynik po „kryzysowym dołku” z 2009 r.: w ub. roku krajowi przewoźnicy kupili łącznie 1375 autobusów i 25 trolejbusów o DMC powyżej 3,5 t, o 313, aż 28,8% więcej niż rok wcześniej! Dało to Polsce 7. miejsce na rynku europejskim. Niestety liczby te nadal nie świadczą o odnowie krajowego taboru. Średni wskaźnik odnowy powinien wynieść około 5-7%, tym razem wyniósł ono koło 2-3%, co oznacza, że średnia wieku autobusów w kraju cały czas się wydłuża. Wzrost sprzedaży to efekt przede wszystkim doskonałej koniunktury w segmencie autobusów miejskich. Już w I kwartale ub. roku notowano znaczący wpływ długofalowych miejskich zamówień z dopłatami unijnymi, w tym z Regionalnych Programów Operacyjnych na lata 2007-2013. Zwyczajowo w tym czasie w Polsce sprzedaje się najmniej autobusów, tym razem producentom sprzyjało bardziej równomierne rozłożenie zamówień. Ostatni kwartał miał decydujące znaczenie dla ostatecznych wyników: wówczas ruszyła realizacja „miejskiego kontraktu stulecia” na 168 autobusów dla Warszawy i pierwsze dostawy z 70 szt. dla Białegostoku. Po raz kolejny (5. raz z rzędu), liderem rynku została firma Solaris Bus&Coach. Dzięki sprzedaży 516 pojazdów (+26,8%), w tym 25 trolejbusów, marka osiągnęła udział w rynku na poziomie 36,9%, w tym 55,7% w segmencie miejskim. To prawie identyczne wyniki jak rok wcześniej, co oznacza stabilną sytuację i umiejętność zdobywania niemal wszystkich większych zamówień ogłaszanych w kraju. Wśród nich można wymienić np. kontrakty na 148 autobusów dla MZA Warszawa, 100 dla MPK Kraków, 70 dla Białegostoku, 45 dla MPK Łódź czy kontynuację dostaw (ponad 90 szt.) dla MPK Poznań. Od początku b r. Solaris kontynuuje realizację kontraktów m.in. dla Krakowa, Poznania i Białegostoku. Dostarczył także 23 tramwaje Tramino do poznańskiego przewoźnika. Na II miejscu w rankingu, ze sprzedażą 189 autobusów (+56,2%), uplasowała się marka Mercedes-Benz, która może zaliczyć 2011 r. do udanych. Firma dostarczyła 150 miejskich pojazdów m.in. do Katowic, Lublina, Krakowa, Bydgoszczy, Gdańska, Zielonej Góry, Bielska-Białej i Kielc. Sprzedano 74 Conecto w wersjach 12-metrowej LF i 18-metrowej G oraz 76 Citaro, także w wersjach solo i przegubowych. Kolejnych 39 autokarów Mercedes-Benz dostarczono do przewoźników turystycznych. Na III pozycję awansował Autosan, który dzięki kontraktowi dla Starostwa Powiatowego w Bielsku-Białej (35 szt.), unijnemu zamówieniu dla ZTM Lublin(pierwsze 20 szt.) oraz 15 więźniarkom osiągnął bardzo dobry wynik 147 autobusów (+54,7%), w tym 85 miejskich. Jak na firmę, która jeszcze kilka lat temu specjalizowała się w segmencie
międzymiastowym, to radykalna zmiana. Oznacza to chyba koniec kilkuletniego spadku sprzedaży Autosana, ponieważ firma nie cierpi już z powodu drastycznego spadku zamówień na autobusy międzymiastowe, a chce teraz bardziej utożsamiać się z produkcją miejską. Tę trójkę goni IVECO Irisbus, który zajmuje 4. miejsce z wynikiem 102 pojazdów. To znaczący wzrost, aż o 168,4% w stosunku do 2010 r., kiedy przedstawicielstwo włoskiego koncernu, czyli słupska Kapena zajmowało dalekie 8. miejsce. IVECO Irisbus jest obecnie reprezentowany przez 3 firmy: Iveco Poland, Kapenę SA i VBI Bus Polska. To jedyny taki przypadek w naszej branży, choć taki model z powodzeniem działa m.in. w Czechach i na Słowacji. Już w tym roku będziemy mogli obserwować ciekawą walkę o klienta w obrębie jednej marki. Na 5. miejscu uplasowała się firma CMS-Auto z Sulejówka, która dzięki 98 minibusom osiągnęła 7% udziału w rynku. Kolejny rok nie sprzedała żadnej Temsy, ale za to aż 67 minibusów MB Sprinter 519 CDI z własną zabudową. Następne miejsce ma MAN, który dostarczył 96 autobusów (o 11 mniej niż w 2010 r.) i osiągnął 6,9% udziału w rynku. Tuż za nim uplasowała się Scania z 63 autobusami i 4,5% udziału w rynku. Dostawy tych dwóch firm od kilku lat oscylują w przedziale 50-100 pojazdów (chyba, że pojawia się większy kontrakt, jak ten na 70 MAN-ów dla Warszawy w 2010 r.), więc ich pozycja nie jest zaskoczeniem. Na 8. miejscu uplasował się Solbus. Sprzedał 44 pojazdy i jest to wynik znacznie lepszy niż w krytycznym 2010 r., kiedy był o włos od upadłości. W marcu br. w Sądzie Rejonowym w Bydgoszczy miało miejsce głosowanie wierzycieli Fabryki Autobusów Solbus Sp. z o.o., którzy większością zdecydowali o przyjęciu układu. Oznacza to uregulowanie statusu prawnego spółki i umożliwia kontynuację jej działalności. Fabryka Autobusów Solbus pomyślnie przeszła najważniejszy ubiegłoroczny egzamin: dostawę 20 Solcity 10 dla MZA Warszawa. Kolejne miejsce w rankingu należy do czeskiego SOR-a, z 37 sprzedanymi autobusami. Producent chce to traktować jako dobry prognostyk do zwiększenia sprzedaży autobusów miejskich i cieszą go zrealizowane kontrakty dla Dębicy, Jarosławia, Kędzierzyna-Koźle i Nysy. Najważniejszy okazał się wygrany przetarg w PK Racibórz (9 szt.): po jego realizacji cały tabor tej firmy będzie oparty na autobusach SOR. To drugi wygrany przetarg, co oznacza, że klient jest zadowolony z autobusów SOR. Tak samo dzieje się we Wrocławiu (DLA, Sevibus).Dziesiąte, „autokarowe” miejsce z wynikiem 30 szt. zajęły exaequo Setrai Van Hool. O ile dla Setry ten wynik był do przewidzenia, to 900% skok sprzedaży belgijskiego producenta to niespodzianka, związana oczywiście z wejściem firmy PolskiBus.com na polski rynek i zakupem 30 autokarów TD921 Altano. Na dalszych miejscach w rankingu znajdziemy VDL, MAZ, Otokar, Volvo, Isuzu i AMZ. Kolejny rok z rzędu słabo wypadło Volvo. Choć we Wrocławiu wyprodukowano 922 autobusy, na polskie ulice nie trafił żaden. W związku z brakiem zainteresowania pojazdami serii 7700 Volvo próbuje namawiać klientów na model hybrydowy 7700H, który w wielu miastach odbywa jazdy testowe. Otokar sprzedał 12-metrowe, niskopodłogowe modele Kent 290 LF do Tarnowa. AMZ po wejściu z wielką pompą w segment autobusów pełnowymiarowych sprzedał do MZK Kutno pierwszego 12-metrowego City Smile.

Autobusy miejskie.

Nigdy dotąd żaden producent nie sprzedał w ciągu roku w Polsce ponad 500 autobusów. Udało się to Solarisowi, który dostarczył krajowym przewoźnikom 516 pojazdów (w tym 25 trolejbusów).Taki wynik pozwolił muz ogromną przewagą utrzymać pozycję lidera polskiego rynku. W segmencie niskopodłogowych autobusów miejskich spółka zdobyła aż 53-procentowy udział, a najlepiej sprzedawał się w tej klasie (po raz kolejny) Solaris Urbino 18 z wynikiem 233 szt., w tym 4 w wersji hybrydowej. Wynik 927 pojazdów miejskich jest najlepszy w historii. Pobił on nawet dotychczasowy rekord z 2008 r., kiedy polscy przewoźnicy zakupili 887 miejskich autobusów. Taki rezultat to przede wszystkim efekt wspomnianego kontraktu dla Warszawy. Dodatkowo firma Mobilis zakupiła 33 pojazdy do obsługi stołecznych linii, tak że na warszawskie ulice trafiło aż 201 nowych autobusów(181 marki Solaris). Krajowi operatorzy zgłosili zapotrzebowanie na 25 autobusów „na szelkach” (o 10 więcej niż w 2010 r.). Tutaj Solaris ma zupełny monopol na swoje Trollino. Konkurencja oczywiście istnieje, ale nie uczestniczy odpowiednio w ogłaszanych przetargach. Jednym z ciekawszych wydarzeń było wyprodukowanie i dostarczenie 500. egzemplarza trolejbusa Trollino do MPK Lublin. We wrześniu ub. r. zasilił on flotę lubelskiego przedsiębiorstwa w ramach zamówienia na 30 nowoczesnych i ekologicznych Solarisów Trollino 12. Jest to jednocześnie największy w historii podpoznańskiego producenta przetarg na trolejbusy w Polsce. Trollino są pasażerom w Lublinie znane już od 2008 r., kiedy dostarczono pierwsze 4 sztuki. Drugim dużym zamówieniem jest 25 szt. 12-metrowych Trollino dla PKT Gdynia. Przy wciąż rosnących cenach oleju napędowego trolejbusy stają się coraz bardziej ekonomiczną alternatywą dla napędu spalinowego. Drugie miejsce w segmencie autobusów miejskich z bardzo dobrym wynikiem 150 pojazdów (udział 16,2%) zajął Mercedes-Benz. Wśród najważniejszych zleceń zrealizowanych w 2011 r. było dostarczenie 27 przegubowych Citaro do ZTM Lublin, 25 Citaro (10 solo, 15 przegubowych) dla PKM Katowice oraz 22 Conecto dla ZKM Gdańsk(10 solo, 12 przegubowych). W przetargu do Lublina firma zdecydowała się dostarczyć autobusy wcześniej niż było to umówione w kontrakcie, w przypadku Katowic wykazała się dużą odwagą, bo na skutek wyśrubowanego terminu dostawy konkurencja zrezygnowała z udziału w przetargu. Trzecie miejsce w segmencie miejskim z wynikiem 85 autobusów (udział 9,2%) zajął Autosan SA Punktem zwrotnym okazał się wygrany przetarg na 53 niskopodłogowe SanCity 12LF dla ZTM Lublin, z czego 20 już dostarczono w ub. roku. Bielskie Starostwo Powiatowe odebrało 5 niskowejściowych, 12-metrowych SanCity 12LE, 12 niskowejściowych, 9-metrowych SanCity 9LE oraz 13 8-metrowych Solina City na podwoziu Mercedes-Benz. Daje to 30 nowych pojazdów miejskich (w puli dla Bielska-Białej było ponadto 5 podmiejskich 10-metrowych Liderów 2).Kolejne miejsca w statystykach zajmują MAN, Scania, Solbus, SOR, MAZoraz Otokar. MAN w ub. roku nie mógł się pochwalić już tak intratnym kontraktem jak ten na 70 Lion's City G dla Warszawy. Realizował mniejsze zamówienia, w sumie na 72 pojazdy. Do Świerklańca przekazano 23 szt. w ramach kontraktu na 43 autobusy przegubowe i jednoczłonowe. Gorzów Wielkopolski kupił 11 Lion's City, Lubin 10, Stalowa Wola 8, Szczecinek 6 i Opole 5.Zamość odebrał pierwsze 6 Lion's City CNG z kontraktu na 12 szt. – gazowce dla MZK Zamość są pierwszymi w Polsce o długości 12 m. Scania na dobrą sprawę może pochwalić się tylko jednym dużym kontraktem. Na ulice Łomży w 2011 r. wyjechały 22 autobusy Scania OmniCity, zastępując wysłużone Jelcze i Autosany. Zakup został dofinansowany ze środków unijnych. Dla Solbusa ubiegły rok był bardzo burzliwy, ale udało mu się pozyskać dwa strategiczne zamówienia. Wygrane w Warszawie (na 20 midibusów SM10)i w Puławach (20 SM12) znacznie podniosły morale załogi fabryki w Solcu Kujawskim, co miejmy nadzieję pozwoli firmie wyjść na prostą. W 2010 r. debiutowały w Przemyślu midibusy tureckiej marki Otokar Vectio 250LE w Przemyślu, obecnie MPK Tarnów zamówiło 812-metrowych modeli Kent 290 LF,pierwsze tego typu pojazdy w naszym kraju.

Autobusy międzymiastowe

Tu zanotowano sprzedaż 114 pojazdów, o 21 szt. i 22,6% więcej niż w krytycznym roku 2010. Jest poprawa, alew tym segmencie rynku jest bardzo źle. Jeszcze w 2007 r. krajowi przewoźnicy kupili 339 autobusów tego typu. W ub. roku przewozami autobusowymi w komunikacji międzymiastowej i regionalnej zajęła się Najwyższa Izba Kontroli. Raport NIK był mocno krytyczny dla organizatorów i przewoźników. Od kilku lat obserwuje się na polskim rynku spory popyt na używane autobusy do komunikacji lokalnej i międzymiastowej, liczba rejestracji jest zbliżona do pojazdów nowych. Przez to tabor staje się coraz starszy, bardziej wyeksploatowany i awaryjny. Według centralnej ewidencji pojazdów, w Polsce jedynie 4,4% stanowią pojazdy w wieku do 2 lat, a 5,8% od 3 do 5 lat. Najliczniejszą grupę, ponad 34% stanowią niestety autobusy w wieku od 21 do 30 lat. NIK twierdzi, że zaawansowane wiekowo pojazdy często są kupowane bez rzetelnej oceny stanu technicznego, co w efekcie czyni je nieefektywnymi i na dłuższą metę nieekonomicznymi. W sytuacji zmniejszających się przewozów wielu operatorów mogłoby kupić zamiast 3 autobusów używanych jeden nowy, spełniający wszelkie normy bezpieczeństwa, komfortu, ekologii i ekonomii. Niestety niewielu przewoźników myśli tymi kategoriami, są też inne uwarunkowania. W ub. roku najwięcej autobusów międzymiastowych dostarczyły Autosan(54,4%), IVECO Irisbus (21,9%) i SOR(12,3% udziałów). IVECO Irisbus notował dużą popularność modelu Crossway, głównie za sprawą zamówień z firmy Mobilis, która rozpoczęła inwestycje w PKS-ach kupionych od Skarbu Państwa. Dzięki temu tytuł najlepiej sprzedającego się autobusu międzymiastowego w Polsce w 2011 r. zdobył Irisbus Crossway 10,6M z wynikiem 24 szt. Po raz pierwszy polscy klienci inwestowali w autobusy lokalne z obniżonym wejściem do obsługi połączeń podmiejskich i regionalnych. Pierwsze takie to SOR CN8,5/9,5/12 dla PK Racibórz i dla Dolnośląskich Linii Autobusowych(DLA) Wrocław. Autosan, oprócz 5 Liderów 2 dla Bielska-Białej, dostarczył 6 Gemini dla Jarocińskich Linii Autobusowych oraz 4 Eurolidery A1212C dla PKS Bydgoszcz.

Ciąg dalszy w papierowym wydaniu